-Ramazan Şimşir
Kripto Para Güvenli midir?
Kripto Para Nedir?
Kripto para, takas işlemlerinde kullanılabilen,
fiziksel bir karşılığı olmayan, şifrelenmiş, sanal para birimidir. Tamamen
dijitaldir ve herhangi bir merkeze sahip değildir. Kripto paralar ortam
üzerinde şifrelerin oluşturulması ve çözülmesi aracılığıyla transfer edilir.
Hash fonksiyonları gibi algoritmalar kullanılır.
Kripto Paranın Tarihi
Teknolojinin zıplama çağı olan 90'lardan beri dijital
bir para birimi oluşturmak için birçok girişimde bulunuldu. Flooz, Beenz ve
DigiCash gibi sistemler geliştirildi fakat bu girişimler sahtekârlık, finansal
sıkıntılar, şirket içi anlaşmazlıklar gibi sebeplerden dolayı başarısız
sonuçlar verdi. Bütün bu çalışmalar güvenilir, üçüncü elden yaklaşım
düşüncesini geliştirdi.
İlk kripto para olan Bitcoin, 2009 yılının
başlarında Satoshi Nakamoto kod adıyla ortaya çıkan kişi ya da kişiler
tarafından geliştirildi. Satoshi Nakamato tarafından geliştirildiği
söylenmesine rağmen kim ya da kimler olduğu belli olmayan kişi(ler) tarafından
açık kaynak kodlu yazılım olarak paylaşıldı. Bu ağ, uçtan uca şifrelemeli dosya
paylaşım platformlarına benzer konseptli bir platform üzerinden ilerliyor.
Kripto Para Nasıl Üretiliyor?
Dağıtık bir sistem üzerinden, kullanıcı temelli bir
modeli vardır. Her kripto para biriminin genellikle bir üretim sınırı olur.
Örneğin Bitcoin 21 milyon ile sınırlandırılmıştır. Üretim işlemi ise genellikle
madencilik yoluyla yapılıyor. Kripto para üretmek için çözülmesi gereken belli
matematik problemleri (PoW) vardır. Yazılımlar aracılığı ile bu
problemler/hesaplamalar çözülüyor. İşlem gücü ve internet bağlantısına sahip
olan herkes madencilik yapabiliyor. Bu işlemlerle uğraşmak istemeyenler ise
kripto para borsaları vasıtasıyla, internet sitelerinden, para karşılığında
kripto para satın alabiliyorlar. Kripto paraların kuru tıpkı borsalardaki gibi
arz talep ilişkisine göre belirleniyor.
Kripto Para Güvenli midir?
Temelde güvenlidir. Bunun sebebi blockchain
teknolojisinin kullanılmasıdır. Fakat bilgisayarlarınızda var olan madencilik
ile elde edilen kripto paraların, sanal cüzdanlara aktarılması gerekiyor. Eğer
bilgisayarda bir sıkıntı olursa cüzdana aktarılmayan kripto paralar kaybolabiliyor.
Diğer bir risk ise hacklenmedir. Yasal olma durumu ülkeden ülkeye
değişmektedir. Türkiye’de şu an bir kısıtlama veya yasa bulunmamaktadır.
Kripto Para Birimleri
En bilineni ve en değerlisi Bitcoin’dir ve değeri şuan
1 Bitcoin için 52.756,49Türk Lirasıdır. Sonrasında Ethereumgelir. Değeri şuan 1
Ethereum için 1,340 Türk Lirasıdır. Bunların haricinde Xrp, Bitcoin Cash ,
Litecoin vb. 100 ü aşkın çeşidi vardır.